Skip to content

Veiligheidsladder

Dé beoordelingsmethode voor veilig gedrag en cultuur in organisaties.

De Veiligheidsladder helpt bij het verhogen van veiligheidsbewustzijn, het verminderen van risico’s en het voorkomen van incidenten. Start vandaag en vraag direct bij TÜV NORD een offerte aan voor een onafhankelijke certificering.

Vraag certificering aan

Voor wie is dit bedoeld?

De Veiligheidsladder is bedoeld voor organisaties in alle sectoren die veiligheid structureel willen verbeteren. Denk aan:

  • Bouw- en infrabedrijven met verhoogde veiligheidsrisico’s
  • Energie- en nutsbedrijven die werken met kritieke installaties
  • Industrie, chemie en productiebedrijven
  • Zorginstellingen en onderwijsorganisaties
  • Logistiek en transport, inclusief magazijnen en terminals
  • Vastgoed- en facilitair beheerders
  • Leveranciers en onderaannemers die onderdeel zijn van een veiligheidsketen

Wat houdt de certificering in?

De Veiligheidsladder, officieel bekend als Safety Culture Ladder (SCL), is een beoordelingsmethode die het veiligheidsbewustzijn en de veiligheidscultuur binnen organisaties meet. De methode is gebaseerd op het Hearts and Minds-model en onderscheidt vijf niveaus (treden) van veiligheidscultuur.

Hoe hoger de trede, hoe sterker veiligheid is ingebed in houding, gedrag en processen. Certificering door een Ladder Certificerende Instelling, zoals TÜV NORD, toont aan dat veiligheid daadwerkelijk onderdeel is van de bedrijfscultuur.

Wat betekenen de treden van de Veiligheidsladder?

De Veiligheidsladder bestaat uit vijf niveaus (treden) die de volwassenheid van de veiligheidscultuur binnen een organisatie beschrijven. Elke trede laat zien hoe medewerkers en management omgaan met veiligheid, van nauwelijks aandacht tot volledige integratie in alle processen.

Hoe hoger de trede, hoe sterker veiligheid is ingebed in houding, gedrag en besluitvorming. Certificering vindt plaats vanaf trede 2, waarbij een onafhankelijke audit beoordeelt in welke fase een organisatie zich bevindt.

De vijf treden helpen organisaties:

  • Inzicht te krijgen in het huidige veiligheidsbewustzijn
  • Verbeterpunten te identificeren
  • Stap voor stap te groeien naar een proactieve veiligheidscultuur

De vijf treden van de Veiligheidsladder

Op dit niveau is er nauwelijks aandacht voor veiligheid. Incidenten worden gezien als toeval en het nemen van preventieve maatregelen wordt vaak gezien als tijdverlies of overbodig. Er is geen structurele aanpak en medewerkers voelen zich niet gestimuleerd om risico’s te melden of te verbeteren.

Kenmerken van trede 1:

  • Veiligheid krijgt geen prioriteit
  • Ongelukken worden gezien als “pech”
  • Geen investeringen in preventie of bewustzijn
  • Niet certificeerbaar

Veiligheid krijgt pas aandacht wanneer er iets misgaat. Er worden maatregelen getroffen als reactie op incidenten, maar deze hebben vaak een korte houdbaarheid. De focus ligt vooral op het aanwijzen van schuld in plaats van het leren van fouten.

Kenmerken van trede 2:

  • Actie volgt na incidenten, niet vooraf
  • Schuld ligt vaak buiten de organisatie
  • Verbeteringen zijn tijdelijk en niet structureel
  • Veiligheidsinitiatieven zijn ad hoc

Organisaties erkennen het belang van veiligheid en hebben regels en processen opgesteld. Veilig gedrag wordt toegepast, maar vooral vanuit eigenbelang of druk van buitenaf (zoals wetgeving of opdrachtgevers). Het management draagt veiligheid actief uit, maar medewerkers voelen zich nog niet volledig betrokken.

Kenmerken van trede 3:

  • Veiligheid is geregeld, maar nog top-down gestuurd
  • Medewerkers volgen regels, maar niet altijd uit overtuiging
  • Focus ligt op voldoen aan eisen en certificaten
  • Kwetsbaarheden worden erkend, maar niet altijd organisatiebreed gedeeld

Veiligheid staat hoog op de agenda en wordt door iedereen in de organisatie gedragen. Medewerkers denken mee, spreken elkaar aan en komen zelf met verbeterpunten. Veiligheid is niet alleen een regel, maar een gedeelde verantwoordelijkheid.

Kenmerken van trede 4:

  • Veiligheidscultuur is breed gedragen in alle lagen
  • Medewerkers nemen initiatief en delen verbeteringen
  • Onveilig gedrag wordt besproken en gecorrigeerd
  • Continu verbeteren is de norm

De hoogste trede betekent dat veiligheid volledig geïntegreerd is in de organisatie en branche. Veiligheid maakt deel uit van alle bedrijfsprocessen en beslissingen. Er is sprake van continue reflectie, kennisdeling en innovatie, zowel intern als met partners in de keten.

Kenmerken van trede 5:

  • Veiligheid is ingebed in strategie en processen
  • Leren van ervaringen en evaluaties is standaard
  • Kennis wordt actief gedeeld binnen en buiten de organisatie
  • De organisatie is een voorbeeld en koploper op het gebied van veiligheid

Varianten van de Veiligheidsladder

Naast de originele SCL Original zijn er varianten ontwikkeld, afhankelijk van de omvang en risico’s van de werkzaamheden:

  • Approved Self Assessment (ASA): toetsing via een webtool en rapportage
  • Statement SCL Light: beperkte audit met drie jaar geldigheid
  • SCL: reguliere certificering, drie jaar geldig met opvolgingsaudits
  • SCL Original: volledige en meest uitgebreide certificering

Hoe verloopt het proces naar SCL-certificering?

Stap 1

Begrip en productkeuze

De eerste stap is inzicht krijgen in de Safety Culture Ladder en de beschikbare varianten. Afhankelijk van de sector, het type organisatie en de eisen van opdrachtgevers wordt gekozen voor een product (certificaat of statement) dat het beste aansluit.

Stap 2

Zelfevaluatie (Self assessment)

Met de officiële SCL-vragenlijst (SAQ) kan de veiligheidscultuur binnen de organisatie in kaart worden gebracht. Dit helpt bij het vaststellen van de huidige situatie en mogelijke verbeterpunten. Voor sommige varianten is de SAQ verplicht, voor andere optioneel.

Stap 3

Audit door TÜV NORD

De audit wordt uitgevoerd door twee onafhankelijke auditors van TÜV NORD, volgens het 4-ogen principe. Tijdens de audit worden medewerkers geïnterviewd en vindt observatie plaats op de werkvloer. Bij de Veiligheidsladder draait de audit om houding, gedrag en cultuur in de praktijk.

Stap 4

Certificaat of statement ontvangen

Wanneer de organisatie voldoet aan de gestelde eisen, wordt een certificaat of statement toegekend. Dit wordt opgenomen in het openbare register, wat aantoonbaar vertrouwen geeft richting opdrachtgevers en partners.

Stap 5

Opvolgingsaudit en hercertificering

Een certificaat of statement heeft een geldigheid van drie jaar. In het tweede en derde jaar vinden opvolgingsaudits plaats om te beoordelen of de eisen structureel worden nageleefd. Daarna volgt een hercertificering.

Waarom kiezen voor TÜV NORD?

  • Erkend voor de Safety Culture Ladder (SCL)
  • Internationale ervaring in veiligheidsmanagement en certificering
  • Onafhankelijke, betrouwbare audits volgens de NEN-standaarden
  • Deskundige auditors met praktijkervaring in diverse sectoren

Veelgestelde vragen

Antwoorden op veelgestelde vragen

De Veiligheidsladder, ook bekend als Safety Culture Ladder (SCL), is een beoordelingsmethode die het veiligheidsbewustzijn en de veiligheidscultuur in organisaties meet. Hoe hoger de trede, hoe sterker veiligheid is geïntegreerd in gedrag, houding en bedrijfsprocessen.

De Veiligheidsladder helpt organisaties om het aantal incidenten te verminderen, veiligheidsbewustzijn te vergroten en te voldoen aan eisen van opdrachtgevers. Een hogere trede draagt bij aan betere samenwerking, minder verzuim en een betrouwbare reputatie.

De Veiligheidsladder is toepasbaar in alle sectoren, van bouw en energie tot zorg, onderwijs en logistiek. Zowel profit- als non-profitorganisaties kunnen zich laten certificeren, mits alle ketenpartners meewerken aan veiligheidsbewustzijn.

De ladder kent vijf treden, variërend van pathologisch (nauwelijks aandacht voor veiligheid) tot vooruitstrevend (volledig geïntegreerde veiligheidscultuur). Certificering is mogelijk vanaf trede 2. Elke trede geeft aan in welke fase van volwassenheid de organisatie zich bevindt.

Een certificaat bevestigt officieel dat een organisatie voldoet aan de eisen van een bepaalde trede. Een statement is een lichtere variant, bijvoorbeeld de SCL Light, die minder uitgebreid wordt getoetst maar wel inzicht geeft in het veiligheidsbewustzijn.

Zowel certificaten als statements zijn drie jaar geldig. In het tweede en derde jaar vinden opvolgingsaudits plaats om te beoordelen of de organisatie nog steeds voldoet aan de vereisten.

Steeds meer opdrachtgevers, zoals in de bouw en energiesector, stellen certificering verplicht voor hun leveranciers. Ook de Governance Code Veiligheid in de Bouw en TenneT vereisen vaak een trede op de Veiligheidsladder.

De kosten hangen af van de gekozen variant (Original, Light of ASA), de omvang van de organisatie, het aantal vestigingen en de complexiteit van de werkzaamheden. Vraag vrijblijvend een offerte aan bij TÜV NORD.

Een audit bestaat uit interviews en observaties op de werkvloer door twee auditors. Hierbij ligt de nadruk op houding, gedrag en cultuur, in plaats van uitsluitend op procedures en documenten. De uitkomst bepaalt de trede waarop de organisatie gecertificeerd wordt.

Alleen erkende Ladder Certificerende Instellingen (LCI’s) mogen audits uitvoeren en certificaten of statements toekennen. TÜV NORD is als onafhankelijke, internationaal erkende instelling bevoegd om organisaties te certificeren volgens de officiële SCL-normen.

Wat is de Veiligheidsladder?

De Veiligheidsladder (Safety Culture Ladder) meet het veiligheidsbewustzijn binnen een organisatie. Het model bestaat uit 5 treden en stimuleert veiliger gedrag en cultuurverandering.

Het instrument wordt veel toegepast in de bouw en industrie.

Aanbevolen bronnen

Safety Culture Ladder: safetycultureladder.com
Safety Culture Ladder norm, schema en toelichting: safetycultureladder.com/documenten

Heb je een vraag over deze certificering?

Wil je weten welke trede bij jouw organisatie past of hoe je je voorbereidt? Stel je vraag via het formulier. Wij reageren snel en duidelijk.